زردچوبه گیاهی است علفی، پایا، به ارتفاع ۱-۱/۵ متر (۶ فوت). دارای ریزوم متورمی است که از آن ساقه هوایی خارج می شود. برگ های آن سبز روشن شبیه برگ موز به درازای۰/۱-۵ متراست.
آب و هوای گرم و مرطوب برای رویش آن مناسب است. در نواحی شرق هندوستان، چین و بسیاری از نقاط جنوب آسیا و مالزی پرورش می یابد.
قسمت مورد استفاده گیاه به عنوان ادویه ریزوم گیاه است که معمولا ۱۰-۱۲ ماه پس از کاشت موقع برداشت آن فرا می رسد.
معمولا ریزوم را پس از خارج ساختن از زمین تمیز کرده، ریشه های آن را جدا نموده و خوب با آب می شویند. سپس در آب جوش قرار داده و کمی می جوشانند. بعد در گرمای خورشید به مدت چند روز خشک می کنند. طی این مراحل حدود سه چهارم وزن ریزوم خام از دست می رود.
سطح خارجی ریزوم خشک شده و آماده شده به رنگ قهوه ای مایل به زرد است. بوی آن معطر و تند و طعم آن تلخ است و اگر در دهان گذاشته شود آب دهان زرد می شود.
ریزوم را پس از قطعه قطعه کردن به دو صورت دراز استوانه شکل به طول ۴-۸ سانتی متر و نوع گرد آن که از ریزوم اولیه گیاه به دست می آید به بازار عرضه می کنند که نوع دوم مرغوب تر است.
از نظر مصرف و کاربرد زردچوبه در روزگاران کهن در خاور دور به سبب رنگ زرد و درخشان و زیبایی که تولید می کند در رنگرزی پارچه های ابریشمی و پنبه ای و همچنین در خوراکی ها مورد توجه بوده است. این رنگ زرد درخشان به سبب وجود ماده کورکومین (Curcumin) در ساقه زیرزمینی زردچوبه است. در حال حاضر به عنوان ادویه معطر غذاهای مختلف وهمچنین رنگ آن در طبخ غذا و ساخت کره وپنیر بسیار مورد توجه است. زردچوبه همچنین در روغن ها به عنوان ماده نگه دارنده کاربرد دارد. روغن زردچوبه بوی معطر تندی را برای خوشبو کننده های هوا، عطرها وصابون ها ایجاد می کند. همچنین به عنوان رنگ در نوشیدنی ها، لوازم آرایشی و داروها بکار می رود.
موارد مصرف:
ریشه خشک‌شده و آسیاب‌شده آن به تنهایی یا مخلوط با دیگر ادویه‌ها در ایران، پاکستان و هند مصرف زیادی دارد. از برگ‌های آن در بعضی مناطق آسیا به صورت دُلمه نیز استفاده می‌کنند. هرچند زردچوبه به عنوان طعم‌دهنده از مواد اصلی ادویه‌ها است، اما از آن به عنوان رنگ غذایی نیز در پاره‌ای از مناطق استفاده می‌کنند.
ارزش غذایی:
کالری : 354
فیبر : 21 گرم
کربوهیدرات : 65 گرم
پروتئین : 8 گرم
چربی : 10 گرم
مواد مغذی زردچوبه:
یک قاشق غذاخوری پودر زردچوبه حاوی
29 کالری
گرم پروتیین 0.91
گرم چربی 0.31
گرم فیبر 6.31
گرم قند 0.3
مقدار مشابه از زردچوبه می تواند موارد زیر را تامین کند:
26 درصد از نیاز روزانه به منگنز
16 درصد از نیاز روزانه به آهن
5 درصد از نیاز روزانه به پتاسیم
درصد از نیاز روزانه به ویتامین سی