ترکیبات شیمیایی هلیله سیاه عبارت است از ۳۲ تا ۴۵ درصد تانن «Tannin» و ۱۸ نوع آمینو اسید و منبع آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند الاجیک اسید، گالیک اسید، چبولیک اسید، فلاونول گلیکوزید، سلنیوم، ویتامین C و وبتامین E اسـت. هلیله بـه دلیل میزان زیاد تانن طعم گسی دارد. وقتی میوه هلیله کاملا رسیده می شود، میزان تانن ان کاهش و میزان تاکسین‌های ان افزایش پیدا میکند.
بـه گفته طبیبان، در گذشته ۷ نوع مختلف میوه هلیله وجود داشته اسـت؛ اما امروزه فقط ۳ نوع ان در معرض اسـت کـه هر ۳ میوه یک درخت هستند و تفاوت ان‌ها فقط در سن‌شان اسـت.
هلیله سیاه قابض و تلخ و طبع ان سرد و خشک اسـت. در طب سنتی ایرانی و طب سنتی هندی، از خواص هلیله سیاه برای درمان بیماری‌های بسیار زیادی استفاده می شود.
طریقه مصرف و نگهداری هلیله سیاه
به طورکلی به منظور مصرف انواع گیاهان دارویی از جمله گیاه هلیله، لازم است قبل از مصرف، قسمتهای مورد استفاده دارویی گیاه را پاک کرد؛ چوب‌ها، گرد و خاک را جدا نمود و در صورت نیاز به شست‌وشو بهتر است از آب سرد استفاده کرد؛ برای تهیه جوشانده و دم‌کرده باید از ظروف شیشه‌ای، چینی یا لعابی استفاده کرد. از ظروف فلزی استفاده نکنید چرا که با تانن موجود در گیاه واکنش داده و برای سلامتی مضر است.
به طور کلی بهترین حالت مصرف هلیله سیاه یک قاشق چای خوری را در یک لیوان ماست مخلوط کرده و یک قاشق غذا خوری روغن بادام شیرین خوراکی را نیز به آن اضافه کنید و بعد از شام مصرف شود.
طریقه مصرف هلیله زرد
میوه این گیاه، تخم مرغی شکل و به رنگ زرد است و تازه آن به اندازه یک زردآلو است و خشک آن مانند زردآلوی خشک شده است که هسته در آن قرار دارد. هنگام مصرف به منظور درمان بیماریها، باید آن را شکست و هسته را دور انداخت و سپس پوست و گوشت آن را استفاده کرد.
بایستی دانه این گیاه مکیده شود تا آرام آرام نرم شود. لازم به ذکر است که هلیله سیاه به اندازه یک دانه عناب است و بایستی در میزان مصرف آن دقت نمود. توصیه می شود هلیله سیاه را با روغن بادام شیرین چرب کنند تا خشونتش گرفته شود. مصلح هلیله سیاه، عسل است، بهتر است یک مقدار عسل به آن اضافه کنید تا مصلح آن در بدن باشد.
به طورکلی مصرف گیاه دارویی هلیله سیاه، رطوبت‌ها و مواد زائد از مغز و حلق را از بین می‌برد و حافظه را افزایش می‌دهد به شرط آن که با عسل به اضافه کمی روغن بادام شیرین مخلوط کنند، البته یک مقدار دهان را جمع میکند و حالت گس دارد.